یکشنبه ۱۴۰۲/۰۱/۰۶

معرفی مشاهیر و مفاخر قزوین

سردیس میرعماد در پیاده راه فرهنگی سبزه میدان و پارک مشاهیر+بیوگرافی

سردیس میرعماد حسنی قزوینی ملقب در شهریور ماه، سال ۹۷ در اولین سمپوزیوم سردیس مفاخر، مشاهیر ‌و شهدای قزوین ساخته شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان زیباسازی شهرداری قزوین؛ سردیس میرزا میرعماد حسنی قزوینی در سال ۹۷ در پارک مشاهیر و سال ۱۴۰۱در پیاده راه فرهنگی سبزه میدان نصب و در حال حاضر در معرض دید شهروندان و گردشگران قرار دارد.

این سردیس در سال ۹۷ توسط هنرمند مجسمه ساز هادی ضیاءالدین و توسط سازمان زیباسازی شهرداری قزوین جانمایی و نصب شد.

 

بیوگرافی:

میرعماد حسنی قزوینی (۱۵۵۴-۱۶۱۵ میلادی/ ۹۶۱–۱۰۲۴ ه‍. ق)خوشنویس پرآوازه و از سرآمدان هنرخوشنویسی ایرانی و بزرگترین خوشنویس در خط نستعلیق است. به همین جهت «خط میر» برای حسن خط مثل بوده‌است. در سال ۱۰۲۴ه‍. ق شاه عباس صفوی وی را متهم به پیروی از مذهب تسنن کرد و امر به قتل وی داد. از او آثار فراوانی باقی‌مانده که در موزه‌های ایران و جهان و مجموعه‌های شخصی نگهداری می‌شود. میرعماد خود را از سادات حسنی می‌دانست و از این رو رقمِ یا امضایش بیشتر «میرعماد الحسنی» بود.

میرعماد در سال ۹۶۱ ق / ۱۵۵۴ دیده به جهان گشود. پدرش ابراهیم از سادات سیفی قزوین بود. وی پس از تحصیلات مقدماتی به محضر محمد حسین تبریزی راه یافت و رموز نستعلیق را از وی و همچنین آثار دل انگیز پیشینیان و معاصران آموخت. میرعماد در آغاز وارد دستگاه فرهاد خان قرامانلو شد و پس از به قتل رسیدن فرهاد خان (۱۰۰۷ ق. / ۱۵۹۹) مدتی را در قزوین به عزلت گذرانید و سپس برای سامان بخشیدن  و معرفی مکتب هنری خود، راهی دیار اصفهان گشت. هر چند خط نستعلیق به دست میر علی تبریزی (ف. ۸۰۳ ق. / ۱۴۰۱) قانونمند گشت، اما کمال و اوج این خط در آثار میرعماد به ظهور رسید و بسیاری از نواقص حروف، کلمات و اصول این خط با نبوغ این هنرمند برجسته از میان رفت. از میر سروده هایی باقی مانده که نشانگر طبع لطیف و ذوق سلیم وی است. شهرت عالمگیر میرعماد از همان زمان سبب شد تا گروهی سودجو به جعل آثارش دست زنند. آثار میر عماد گواه این سخنند که میر به دو اصل نهایی اصول دوازده‌گانه خوشنویسی یعنی شأن و صفا، رسیده‌است. خط میر دارای چنان زیربنای محکمی است که حتی در زمان حیانش تأثیر فراوانی برهم‌روزگاران خود داشت و همین‌طور پس از وی چندین قرن خوشنویسان از روی قطعاتش مشق کرده‌اند هر چند هیچ‌کدام نتوانستند به جایگاه او دست یابند. میرعماد هنرمندی آزاده، بلندنظر و وارسته بود و هنر را برای نفس هنر دوست می‌داشت و با شاگردان خود چنان بود که آنان از عالم استاد و شاگردی قدم فراتر نهاده و روابط مرید و مرادی یافته بودند و حتّی بعضی برای میر، جنبه ظهور کرامات نیز قائل شده‌اند. میر صدها شاگرد برجسته تعلیم و تربیت نمود که هر کدام نام‌آورانی شدند که نام و هنرشان پشتوانه فرهنگ کشور ایران است.

میرعماد با پالایش خطوط پیشینیان و زدودن اضافات و ناخالصی‌ها از پیکره نستعلیق و نزدیک کردن شگرف نسبت‌های اجزای حروف و کلمات، به اعلا درجه زیبایی یعنی نسبت طلایی رسید و قدمی اساسی در اعتلای هنر نستعلیق برداشت. با بررسی اکثریت قاطع حروف و کلمات میرعماد متوجه می‌شویم که این نسبت به عنوان یک الگو در تار و پود حروف و واژه‌ها وجود دارد و زاویه ۶۳/۴۴۸ درجه که مبنای ترسیم مستطیل طلایی است، در شروع قلم‌گذاری و ادامه رانش قلم، حضوری تعیین‌کننده دارد. این مهم قطعاً در سایه شعور و حس زیبایی‌شناسی وی حاصل آمده، نه آگاهی از فرمول تقسیم طلایی از دیدگاه هندسی و علوم ریاضی. میرعماد این نسبت‌ها را نه تنها در اجزای حروف بلکه در فاصله دو سطر و مجموعه دو سطر چلیپاها و کادرهای کتابت و قطعات رعایت می‌کرده‌است. وی چلیپانویسی و قطعه‌نگاری را به مرتبه یک فرهنگ ارتقا داد و به عنوان هنری مستقل از کاربرد خط نستعلیق در قاب تاریخ نشاند.

در کتاب احوال و آثار خوشنویسان اثر مهدی بیانی آمده‌است: چون میرعماد به تسنن مشهور بود و شاه نسبت به تشیع تعصب داشت این مورد باعث مزید علت شد که در نهایت منجر به قتل میرعماد گردید. مرگ میر به سال ۱۰۲۴ در شصت و سه سالگی زندگی‌اش اتفاق افتاد و مزار او اکنون در اصفهان است. پس از مرگ میر خاندان و شاگردان میرعماد از ترس شاه مخفی یا به عثمانی و هند هجرت کردند و در آنجا مورد لطف شاهان قرار گرفتند و در اشاعه خط نستعلیق ایرانی در خارج مرزهای ایران سهم بسزایی داشتند. از میرعماد آثار خطی فراوانی به صورت مرقع یا «قطعات متفرقه» به جای مانده‌است که زینت بخش موزه‌های معتبر ایران و جهان و مجموعه‌های شخصی است.

تصاویر مرتبط